Financieel beleid
Het WZA streeft ernaar om duurzaam kwalitatieve zorg in de regio te leveren. Het financieel beleid ondersteunt deze doelstelling door te streven naar een gezonde verhouding tussen de kosten van de zorg en de daarvoor van de zorgverzekeraars te ontvangen vergoedingen. Het rendement moet hierbij zodanig zijn dat ook in de toekomst voldoende kan worden geïnvesteerd in personeel, materieel en innovatie.
We proberen onszelf en onze zorg continu te verbeteren, zodat de kosten aanvaardbaar blijven. Dit doen we door nauw samen te werken met andere zorgverleners en door kritisch naar onszelf te blijven kijken. Ons doelmatigheidsprogramma Slim Fit blijft ook de komende periode van kracht.
We maken met de verzekeraars afspraken over de zorg die we als WZA leveren en de vergoedingen die we daarvoor ontvangen. We willen ons hierbij steeds meer laten leiden door de toegevoegde waarde die wij als organisatie kunnen hebben door de zorg in de regio efficiënt en doelmatig te organiseren. Naast de prijs wordt de doelmatigheid van de zorg steeds meer bepalend.
De relatie met verzekeraars is gedurende 2022 en 2023 verder verdiept wat onder andere heeft geresulteerd in een meerjarencontract met Zilveren Kruis.
Risicomanagement en belangrijkste risico's
Het WZA stuurt met een toekomstgericht risicomanagementproces. Hiermee wordt structureel aandacht gegeven aan te verwachten én mogelijke ontwikkelingen en de risico’s die zich daar bij kunnen voordoen. Naast het inschatten van de (mogelijke) risico’s die het WZA loopt, denken we ook na hoe wij deze risico’s kunnen beheersen en monitoren.
De hieronder genoemde risicocategorieën zijn in dit proces door het WZA onderkend.
Strategische risico’s
Hieronder vallen risico’s en onzekerheden die een belemmering vormen om de strategie van het WZA te realiseren en invloed kunnen hebben op de (middel)lange termijn doelstellingen. Deze strategische doelen geven richting aan onze koers voor de komende jaren en geven op deze manier houvast bij het doen en laten van ons handelen. Dit gaat dan over risico’s die van invloed kunnen zijn op het realiseren van de strategische doelen, zoals ontwikkelingen in de arbeidsmarkt en in het zorglandschap.
Organisatorische risico’s
Dit zijn risico’s en onzekerheden die de effectiviteit en efficiëntie van onze dagelijkse werkzaamheden beïnvloeden.
- Een risico is we onvoldoende in staat zijn om te voldoen aan de zorgvraag, inclusief de vereiste transitie die we gaan doormaken binnen de zorg (De Gezonde Marke, IZA Drenthe) maar ook aan het blijven sturen op de kwaliteit en connectiviteit van onze systemen.
- Op gebied van arbeid bestaat het risico van te weinig gekwalificeerd personeel en een gebrek aan professioneel leiderschap en eigenaarschap.
- De impact van corona is in 2020, 2021 en 2022 op de gehele organisatie groot geweest. Afschaling van zorg, strengere eisen aan persoonlijke veiligheid en hygiëne, hoge werkdruk en verzuim, en overheidsmaatregelen zoals de lockdown en social distancing, hebben de patiëntenzorg sterk beïnvloed. Ook onderwijs en onderzoek in de zorg hebben sterke negatieve consequenties ervaren. Deze ontwikkelingen hebben vooral een zware wissel getrokken op het personeel en de bedrijfsvoering. Dit heeft ook in 2023 nog zijn invloed gehad.
- Vanuit financieel perspectief is als gevolg van (sectorale) afspraken met zorgverzekeraars en de Minister van VWS (onder andere CB-regeling en hardheidsclausule) de impact van Covid-19 op het WZA relatief beperkt geweest. In 2023 zijn deze afspraken en het daarin opgenomen financiële vangnet verder verwerkt. Dit heeft in 2023 nog geleid tot een negatieve correctie.
Financiële positie en financiële verslaglegging
Dit betreft risico’s en onzekerheden met betrekking tot de financiële positie van het WZA zoals bijvoorbeeld liquiditeitsrisico’s en rendementsrisico’s en onzekerheden in de mogelijkheden om financiering aan te trekken. Denk hierbij met name aan de financiering die nodig is voor ons investeringsprogramma. Hieronder vallen overigens ook de risico’s die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van de interne en externe financiële verslaggeving.
De vorderingen uit hoofde van debiteuren zijn grotendeels geconcentreerd bij vier grote zorgverzekeraars. Het betalingsgedrag van zorgverzekeraars is betrouwbaar; er bestaat een lange relatie en zij hebben altijd tijdig aan hun betalingsverplichtingen voldaan.
Wet- en regelgeving
Dit zijn risico’s en onzekerheden die voortvloeien uit wetten en regels (zowel intern als extern) en die een directe invloed hebben op de organisatie en de bedrijfsprocessen van het WZA.
Het monitoren en beheersen van risico’s en onzekerheden
Het WZA heeft een Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus ingericht voor het monitoren en beheersen van risico’s en onzekerheden. Deze monitoring vormt de basis van de PDCA-cyclus. Hiermee evalueren we ieder kwartaal onze risico’s en schatten we in of de genomen beheersmaatregelen adequaat zijn. De belangrijke risico’s voor het WZA:
1. De ontwikkeling van het personele inzet. Als gevolg van de vele externe en interne veranderingen bestaat het risico dat de ontwikkeling van het personeelsbestand niet meer adequaat aansluit bij de zorgvraag. Het ziekteverzuim ligt in het WZA weliswaar lager dan landelijk gemiddeld, maar trekt een sterke wissel op het aanwezige personeel. De financiële impact van tijdelijke inhuur is niet te dragen. Om dit risico voor de toekomst te beheersen is het WZA bezig met het opzetten van een strategisch personeelsplan om de uitdagingen die er op dit vlak zijn te adresseren. In 2024 wordt daarnaast een vitaliteitsprogramma uitgerold, waarmee we ons richten op het zoveel mogelijk voorkomen van verzuim.
2. De ontwikkeling van het resultaat/EBITDA. Het WZA is volop bezig met het doen van investeringen om te kunnen bouwen aan een gezond en duurzaam ziekenhuis. Ten behoeve van deze investeringen hebben we een lening aangetrokken bij de bank. Voorwaarde voor het aantrekken van een lening is het voldoen aan de zogenaamde vereisten met betrekking tot de EBITDA. Het niet voldoen aan deze vereisten is een mogelijk financieringsrisico met eventuele gevolgen voor het investeringsprogramma. Om te kunnen voldoen aan deze EBITDA-vereisten is een aantal beheersmaatregelen ingesteld. Denk hierbij aan het opstellen van een resultaatverbeteringsplan en het instellen van een vacaturetoets. Uiteraard wordt de gerealiseerde en verwachte EBITDA nauwgezet per maand en per kwartaal gevolgd met als doel tijdig te kunnen (bij)sturen.
3. De inzet van zorgtransformatie; dit risico is tweeledig. Enerzijds lopen een tweetal grote projecten binnen het WZA, waarin afhankelijk van financiering door verzekeraars een randvoorwaarde is, die vooralsnog niet is ingevuld. Dit betreft een intern financieel risico. Anderzijds loopt de benodigde transformatie van zorg vertraging op, met als gevolg volmeldingen in kliniek / SEH-stops en lange toegangstijden op de poli’s. Onze programma’s zijn er op gericht op korte termijn zorg te veranderen, teneinde toegankelijkheid te blijven realiseren.
Los van de bovenstaande belangrijkste risico’s hebben we per kwartaal specifiek aandacht voor de volgende risico’s:
- Risico’s met betrekking tot kwaliteit en veiligheid;
- Frauderisico;
- IT-risico’s.
Beheersing van deze risico’s vindt plaats door de betreffende risico-eigenaren/managers. Zij monitoren de risico’s frequent en passen de beheersmaatregelen waar nodig aan. Er zijn in 2023 geen meldingen van fraude geweest. Het signaleren en voorkomen van fraude is een onderwerp van gesprek tussen de raad van bestuur en de raad van toezicht.
Ontwikkelingen gedurende het boekjaar
Bedrijfsopbrengsten
De totale bedrijfsopbrengsten bedragen € 175,5 miljoen en komen daarmee circa 6,3% hoger uit dan 2022 (€ 165,1 miljoen). Wel zijn er duidelijke verschillen in de opbrengstsoorten als we beide jaren met elkaar vergelijken.
De netto-omzet in 2023 bestaat uit:
- € 150,9 miljoen omzet uit de zorgverzekeringswet (2022: € 144,8 miljoen);
- € 1,7 miljoen subsidies op grond van een regeling als bedoeld in de Kaderwet VWS-subsidies of door het Zorginstituut op grond van de Wet langdurige zorg (2022: € 1,0 miljoen);
- € 4,4 miljoen beschikbaarheidsbijdrage zorgfuncties (2022: € 2,5 miljoen);
- € 2,0 miljoen overige baten uit beroeps- of bedrijfsmatige zorgverlening (2022: € 1,8 miljoen);
- € 16,5 miljoen andere beroeps- of bedrijfsmatige activiteiten (2022: € 14,9 miljoen).
Bedrijfslasten
De personeelskosten zijn met € 6,4 miljoen gestegen. Dit staat gelijk aan een stijging van 10%. De formatie in loondienst is gestegen van 1.118 naar 1.135 fte.
De overige bedrijfskosten zijn per saldo met € 5,0 miljoen gestegen en liggen daarmee hoger t.o.v. 2022. De hogere energieprijzen hebben voor ruim een miljoen euro impact op het resultaat 2023.
De afschrijvingskosten zijn slechts een fractie gestegen van € 5,8 naar € 6,9 miljoen. In vergelijking met andere ziekenhuizen zijn deze kosten nog steeds laag. Wij verwachten dat de afschrijvingslasten de komende jaren verder gaan stijgen. Hier houden wij in de meerjarige financiële planning rekening mee.
Exploitatie en EBITDA
Het WZA heeft in 2023 een negatief exploitatieresultaat gerealiseerd van € 2,1 miljoen. De EBITDA geeft het resultaat dat het WZA haalt op zijn operationele activiteiten. Het gaat hier om de stroom inkomsten die ter beschikking komt om aan de rente, de herinvestering en de beloning van het eigen vermogen te voldoen. In 2023 is de EBITDA afgenomen van € 9,4 miljoen in 2022 naar € 5,7 miljoen. Hiermee is de afgesproken EBITDA-norm voor 2023 niet gehaald. Dit wordt verder toegelicht in de continuïteitsparagraaf in de jaarrekening.
| (x € 1000) | 2023 | 2022 | 2021 |
| Bedrijfsopbrengsten | 175.485 | 165.061 | 157.599 |
| Bedrijfslasten | 176.668 | 161.464 | 155.635 |
| Financiële baten en lasten | -937 | -920 | -1.022 |
| Aandeel derden | -8 | -7 | -8 |
| Resultaat | -2.129 | 2.670 | 934 |
| Resultaatsratio (resultaat/omzet) | -1,2% | 1,6% | 0,6% |
| EBITDA | 5.679 | 9.351 | 7.625 |
Eigen vermogen en solvabiliteit
Het eigen vermogen van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen is ultimo 2023 afgenomen naar € 54,4 miljoen. Ten opzichte van 2022 is dit een daling van € 2,1 miljoen, die wordt veroorzaakt door het in 2023 behaalde negatieve resultaat.
De solvabiliteit over 2023 is met 7,4% afgenomen ten opzichte van 2022 en bedraagt 37,2%. Daarmee voldoet het ruimschoots aan de doelstellingen conform het financieel statuut.
| (x € 1000) | 2023 | 2022 | 2021 |
| Eigen vermogen | 54.418 | 56.539 | 53.862 |
| Solvabiliteit(EV/TV) | 37% | 45% | 44% |
Liquiditeit
De current ratio van het WZA bedraagt per ultimo 2023 2,1 (2022: 2,1) en de liquide middelen bedragen een saldo van € 29,4 miljoen. Met een streven van minimaal 1 op de current ratio is deze uitkomst daarmee ultimo 2023 in overeenstemming. De current ratio (verhouding tussen de vlottende activa en het kort vreemd vermogen) geeft een indicatie van de liquiditeit.
| (x € 1000) | 2023 | 2022 | 2021 |
| Liquide middelen | 29.394 | 25.010 | 23.460 |
| DSCR | 1,3 | 2,2 | 2,2 |
| Current ratio | 2,1 | 2,1 | 2,6 |
Bouwactiviteiten
Begin 2020 is het masterplan huisvesting 2019-2023 vastgesteld. Dit masterplan kan worden gezien als een geactualiseerde versie van het vorige masterplan uit 2016. Het masterplan bevat dertien onderdelen, waarvan het operatiecentrum, het Ouder en Kind-centrum, het programma klinieken, SEH, programma poliklinieken en de apotheek de meeste (bouw)werkzaamheden met zich meebrengen.
Als gevolg van de coronapandemie heeft de planning van de bouw vertraging opgelopen. Het operatiecentrum met het beschouwend en snijdend dagcentrum is inclusief de validatie en de technische vrijgave van de technische installaties in gebruik genomen. Met het oncologisch dagcentrum is de start gemaakt van de verbouw waarbij in overleg met de gebruiker en de architect het ontwerp is gemaakt. De oplevering van het oncologisch dagcentrum staat gepland voor Q4 in 2024.
In de afgelopen periode is het project apotheek logistiek opgepakt, de uitvoering zal worden gestart in Q2 2024, waarbij de oplevering gepland staat voor Q1 2025. In 2023 is het project Energie monitoring systeem verder uitgerold waarbij de energiestromen binnen het ziekenhuis inzichtelijk gemaakt worden. Hiermee voldoet het WZA aan de duurzaamheidsvoorschriften en kan actief gestuurd worden op het energieverbruik van het elektra, gas en waterverbruik.
Een aantal grote investeringen wordt doorgeschoven naar 2024.
